Eskapady Karoliny
Cieszyn
Cieszyn - historyczna stolica regionu
Cieszyn to miasto położone w Beskidzie Śląskim nad rzeką Olzą. Jest pełne zabytków i ciekawych miejsc. Od Czeskiego Cieszyna oddziela go właśnie rzeka, a przedostać się do niego można przekraczając Most Przyjaźni. Miasto po polskiej stronie nazywane jest historyczną stolicą regionu. Czeska część Cieszyna zachowała bardziej przemysłowy krajobraz.
Nie zwiedziłam jego obu stron w całości. Ominęłam kilka ważnych miejsc i zabytków takich jak np. Cieszyńska Wenecja, czy Studnia Trzech Braci. Z pewnością wrócę kiedyś do tego miasta, a wtedy artykuł zostanie uzupełniony.
Cieszyn – historia
Jak mówi legenda: Cieszyn został założony przez trzech braci w 810 roku. Cieszek, Leszek i Bolek byli synami księcia Leszka III. Jak łatwo się domyśleć, to od tego pierwszego powstała nazwa miasta.
Pod koniec XIII wieku Cieszyn stał się stolicą samodzielnego księstwa rządzonego przez ród Piastów, a dokładniej to przez Mieszka I. Był on założycielem jednej z dwóch najstarszych linii piastowskich na Śląsku, które przez kilka wieków rządziły wspomnianym księstwem. Miasto za czasów ich panowania stało się jednym z najważniejszych ośrodków miejskich w województwie. Po wyginięciu dynastii Piastów nastał dla Cieszyna kryzys ekonomiczny z powodu licznych wojen np. wojny Trzydziestoletniej, czy wojny z Napoleonem. Stopniowo i uprawnienia miasta zaczęły znikać, a to przez przejęcie władzy przez Habsburgów. W tym okresie czasu dla miasta stało się mimo wszystko kilka pozytywnych rzeczy. Powstało wtedy najstarsze na Śląsku, a nawet w całej Europie Środkowej muzeum – Muzeum Śląska Cieszyńskiego oraz pierwsza publiczna biblioteka. To wszystko założył ksiądz Leopold Jan Szersznik (więcej o tej postaci przeczytacie w dalszej części artykułu).
Kilkadziesiąt lat później powstała również czytelnia założona przez Pawła Stalmacha, a także ukazała się pierwsza polska gazeta „Tygodnik Cieszyński”. Trzy lata później w 1851 roku została wydana „Gwiazdka Cieszyńska”.
Cieszyn podczas I wojny światowej służył za siedzibę wojsk Austro-Węgier. Po upadku cesarstwa powstały spory o propozycję przyłączenia Śląska Cieszyńskiego do Polski. Problem rozwiązała Rada Ambasadorów poprzez ustalenie granicy na Olzie. Miasto jeszcze nie raz łączyło się i dzieliło na dwie części, lecz aktualnie po II wojnie światowej jego granicę nadal wyznacza rzeka.
Muzeum Śląska Cieszyńskiego
Muzeum Śląska Cieszyńskiego znajduje się na ulicy T. Regera 6. Bogata kolekcja rozmieszczona jest na dwóch piętrach dużego żółtego budynku. Możemy oglądać 70 tys. eksponatów takich jak: obrazy, posągi, broń, dawne wyposażenie zamku Książąt Cieszyńskich, artefakty znalezione na wykopaliskach na terenie Cieszyna oraz zabytkowe przedmioty naukowe. Muzeum założył ksiądz Leopold Jan Szersznik, który również był nauczycielem w gimnazjum i zajmował się naukami przyrodniczymi. Kolekcjonował różne gatunki roślin, zioła, kwiaty, a także wypchane zwierzęta, czy ususzone insekty. Rzeczy te w większości uległy zniszczeniu i nie przetrwały do dziś, lecz z kolekcji Szersznika możemy podziwiać m. in.: przyrządy astronomiczne, pieczęcie, urządzenia pomiarowe, czy mikroskopy. Do powstania muzeum przyczyniła się sprzedaż ogrodu botanicznego. Szersznik w 1790 roku oddał go do użytku publicznego i służyć on miał za muzeum na świeżym powietrzu. W jego skład wchodziły drzewa, piramida, wędzarnia w kształcie gotyckiej kaplicy, sadzawka z rybami, wiszący most, czy „sztuczne ruiny” bramy klasztoru bernardynów. Ksiądz sprzedał go dwanaście lat później Cieszyńskiemu Towarzystwu Strzelniczemu, by dostane pieniądze przeznaczyć na rozwój dwóch pozostałych dzieł – biblioteki i muzeum. 27 stycznia 1801 roku uzyskał od cesarza Franciszka II pozwolenie na upublicznienie swoich bogatych zbiorów i to tę datę szacuje się jako powstanie tych dwóch zabytków. Aktualnie muzeum posiada eksponaty nie tylko z kolekcji Szersznika, ale ksiądz na pewno jest ważną postacią dla tego miejsca. Zwiedzanie odbywa się z przewodnikiem. Wejścia różnią się godzinami w zależności od dnia, a wszystkie aktualności, cennik i inne szczegółowe informacje znajdziecie na ich stronie głównej: https://www.muzeumcieszyn.pl/
Podróż w historię Cieszyna rozpoczynamy od eksponatów wykopanych na terenie tego miasta, a następnie przenosimy się do jego początków, do średniowiecza, wojen i kończymy na współczesności. Możemy podziwiać dawne stroje, sztukę i wiele innych ciekawych rzeczy. Zwiedzanie trwa około dwóch godzin i moim zdaniem warto poświęcić na nie ten czas.
Góra Zamkowa
Góra Zamkowa nazywana w dawnych latach Wzgórzem Zamkowym jest wysoko umiejscowionym punktem w Cieszynie. Znajdują się na niej jedne z najcenniejszych zabytków miasta, mianowicie Wieża Piastowska oraz rotunda.
Wieża Piastowska
Została wybudowana w XIV wieku i była jedną z czterech wież istniejącego wówczas zamku Książąt Cieszyńskich. Zamek uległ zniszczeniu podczas wojny trzydziestoletniej i rozebrano go w XIX wieku. Zachowana Wieża Piastowska liczy 29 metrów, a na jej szczyt prowadzi 120 schodów. Obecnie na samej górze znajduje się taras widokowy, z którego możemy podziwiać panoramę na Cieszyn po obu stronach Olzy oraz na szczyty Beskidu Śląskiego np. Skrzyczne, czy Wielką Czantorię. Zaraz po wejściu do wieży mamy kasę w której możemy kupić pamiątki oraz bilety. Ulgowy kosztuje 8 zł., a normalny 12 zł. Poszczególne kondygnacje wieży miały dawniej różne przeznaczenie: gospodarcze, mieszkalne, czy obronne. Teraz zaś znajdują się na niej infografiki z historią tego miejsca. Wszystko ułożone jest chronologicznie i napisane w dwóch językach. Ma ona również część podziemną, w której były lochy, jak i podobno podziemne wyjście poza mury zamkowe. Wieża zdecydowanie jest jednym z symboli miasta.
Rotunda św. Mikołaja
Rotunda św. Mikołaja jest jedyną taką romańską budowlą w Polsce. Uważa się ją też za najstarszy i najbardziej ceniony zabytek sakralny Śląska Cieszyńskiego. Aktualnie możemy ją podziwiać w gotyckiej odsłonie. Ten styl przyjęła po rozbudowie zamku, co można zobaczyć na rycinach znajdujących się w muzeum. Rotunda została wzniesiona w XI wieku z kamienia wapiennego i służyła za świątynię. Ciekawostką, o której sporo osób może nie wiedzieć, jest to, że widnieje ona w lewym, dolnym rogu banknotu dwudziestozłotowego.
Rynek i ratusz cieszyński
Rynek Cieszyna to duży plac z fontanną po środku. Znajduje się na nim wiele ładnych, zabytkowych kamienic oraz mnóstwo restauracji. W oczy rzuca się też ratusz, którego budowę ukończono już pod koniec XV wieku. Trzykondygnacyjna budowla ma barokowo–klasycystyczny styl. Czterokrotnie został zniszczony przez pożary (1552 r., 1720 r., 1789 r. – ten szacuje się na największy w dziejach miasta, 1836 r.), a najważniejszą przebudowę, dzięki której powstała wieża ratuszowa, miał w 1801 roku. Aktualnie mieszczą się tam władze miasta, a od 2014 roku historyczna sala sesyjna w jego wnętrzu udostępniana jest na potrzeby ceremonii ślubnych.
Wagonik Tramwajowy
Od 1911 r. do 1921 r. po Cieszynie i Czeskim Cieszynie kursował tramwaj. Był on wtedy czymś nowym i nie często spotykanym, więc jak się pojawił, to był sporą atrakcją. Mieszkańcy byli dumni, że ich miasto nie pozostaje z modernizacją w tyle. Wszystko działało dobrze do czasu, aż nie wyznaczono ponownie surowej granicy pomiędzy Polską, a Czechami. Za każdym razem, gdy tramwaj miał wjechać z jednej części miasta do drugiej, to był zatrzymywany, a każdy z pasażerów musiał przejść kontrolę. Pojazd przez to nie jeździł zgodnie z rozkładem i spóźniał się czasem o znacznie więcej niż byłoby to w normie. Ludzie oburzeni sytuacją zaczęli co raz rzadziej przemieszczać się tym środkiem komunikacji miejskiej, aż w końcu linie tramwajowe zostały zamknięte. Mimo że wszystko trwało zaledwie 10 lat, to na stałe wpisało się w historię Cieszyna.
W kilku miejscach po obu stronach miasta możemy natrafić na kawałki prawdziwych, starych torów. Obok Mostu Przyjaźni, zaraz przy informacji turystycznej znajduje się replika dawnego wagonika. Została ona przywieziona z Wrocławia w 2023 roku. Wnętrze jest bardzo dobrze odwzorowane i każdy może się tam poczuć jak prawdziwy motorniczy. W środku znajdują się również telewizorki na których leci zapętlony film o historii tramwajów w Cieszynie. Wagonik na tle Olzy przyciąga wielu turystów i jest to z pewnością miejsce w którym warto zrobić sobie kilka zdjęć.
Most Przyjaźni
Most Przyjaźni to nic innego jak przejście graniczne między Cieszynem, a Czeskim Cieszynem. Powstał on nad rzeką Olzą, by umożliwić przedostanie się z jednej części miasta do drugiej. Można przebyć przez niego zarówno pieszo, rowerem jak i samochodem. Przekraczając go możemy podziwiać ładne widoki rozpościerające się na rzekę. Obok niego znajduje się informacja turystyczna jak i replika wagonika tramwajowego.
Czeski Cieszyn
Cieszyn po czeskiej stronie nie jest tak okazały jak ten po polskiej. Nie znajdziemy tu wielu zabytków, a większość ludzi przychodzi tu do restauracji, czy na zwykły spacer. Całkiem urokliwym miejscem w Czeskim Cieszynie jest rynek, czyli Plac Armii Czechosłowackiej. Znajduje się na nim urząd miasta (o wiele bardziej okazały niż ratusz w Polsce), kolorowe kamieniczki, a zimą oprócz choinki stoi tam jeszcze szopka i inne świetlne ozdoby.
Restauracja w której miałam okazję zjeść nazywała się „u Vočka”. Jej szyld jednak głosił jedynie „Restaurant”. Znajduje się ona na ulicy Havlíčkova 180, zaraz po wejściu w jedną z uliczek wychodzących od rynku. Serwują tam duże porcje, a ceny w porównaniu do innych lokali są chyba jednymi z niższych. Możemy zamówić tam typowe, czeskie jedzenie takie jak haluszki, czy knedliki, zupy, sałatki, tradycyjne obiady i ciepłe bądź zimne napoje. W środku na ścianie lokalu możemy podziwiać rysunki Wieży Piastowskiej i Studni Trzech Braci.
Adres
Dąbrowa Górnicza
Kontakt
Menu
Śledź mnie